Từng được coi là cỏ dại, thực tế rau cải xoong có giá trị dinh dưỡng đáng kể. Ở Quảng Trị, có vùng còn coi là đặc sản, là loại rau siêu sạch.

Ở Quảng Trị có vùng trồng cải xoong thành đặc sản

Rau liệt (còn có tên phổ thông là rau xà lách xoong) chỉ bám nhẹ trên đá, chất dinh dưỡng chủ yếu lấy từ nguồn nước chảy tự nhiên, không chịu sống chung với bùn đất hay nước bẩn. Loại rau “sợ bẩn” này không cần phân bón, không dùng thuốc trừ sâu và cũng không tốn công chăm sóc. Nhờ có nguồn nước ngầm mát lành từ giếng cổ mà người dân xã Gio An đã trồng được loại rau liệt đặc sản nức tiếng khắp trong huyện, ngoài tỉnh về độ sạch. Hệ thống giếng cổ hiếm có tại xã Gio An, huyện Gio Linh (Quảng Trị) đã góp phần tạo nên đặc sản rau xà lách xoong được người dân nơi đây tự hào là "rau siêu sạch".

Theo người dân xã Gio An, đây là loại rau rất khó trồng bởi chỉ mọc được ở những nơi sạch sẽ, có nguồn nước trong lành. Rau cải xoong không sống được với nước bẩn, đất bùn hay thuốc bảo vệ thực vật. Ở Gio An, rau xà lách xoong được xuống giống vào khoảng tháng 10 âm lịch, rau dễ phát triển và có thể thu hoạch đến tháng 4 năm sau. Hiện toàn xã có khoảng 7-10ha diện tích trồng loại rau này.

Nhận thấy giá trị kinh tế cao từ cây rau liệt Gio An mang lại, nhiều người ngoài vùng đã mua giống đưa về trồng, cũng bơm nước giếng vào đồng ruộng nhưng lạ lùng thay, loại “dị thảo” này trở nên cằn cỗi, héo úa rồi chết dần chết mòn.

“Ngoài vùng đất Gio An thì không có một nơi nào ở Quảng Trị có thể trồng được loại rau “tuyệt đối sạch” này”, một người dân địa phương khẳng định.

Rau cải xoong rất tốt cho sức khỏe.

Các hợp chất thực vật chống oxy hóa được tìm thấy nhiều trong cải xoong, có tác dụng bảo vệ tế bào khỏi bị tổn thương do các gốc tự do - các phân tử có hại, dẫn đến stress oxy hóa. Ăn nhiều thực phẩm giàu chất chống oxy hóa - như rau cải xoong, có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, bao gồm tiểu đường, ung thư và tim mạch.

Theo nghiên cứu theo dõi hơn 500.000 cá nhân, ăn rau họ cải giúp giảm 16% nguy cơ mắc bệnh tim. Hàm lượng carotenoids cao không chỉ chống lại sự phát triển của bệnh tim, mà còn làm giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ. 

Cải xoong cũng chứa nitrat, giúp tăng cường sức khỏe mạch máu bằng cách giảm viêm, cũng như giảm độ cứng và độ dày của mạch máu. Nhờ khả năng giúp giảm cholesterol, rau cải xoong có thể cải thiện sức khỏe của tim.  

Các món ăn hấp dẫn từ rau liệt

Từ nguồn nguyên liệu rau liệt đặc sản, người Gio An đã khéo léo chế biến thành những món ăn khoái khẩu mà nhất định bạn nên thử một lần trong đời, trong đó có những món “bao ngon” như: Rau liệt xào thịt bò, rau liệt sốt thịt bò, rau liệt trộn thịt bò, rau liệt trộn trứng gà, rau liệt trộn bánh lọc, salad rau liệt dâu tây, salad rau liệt ngũ sắc, canh rau liệt nấu tôm tươi, rau liệt luộc chấm với ruốc, rau liệt xào tỏi...

Bên cạnh sản phẩm Du lịch vùng phi quân sự (tour DMZ) độc đáo và nổi tiếng, Gio An là một điểm đến vô cùng hấp dẫn khác ở Quảng Trị, hối thúc, mời gọi các nhà khoa học, các nhà sử học, cũng như du khách trong nước và quốc tế đến tìm hiểu và khám phá.