Ít ai biết rằng, trên đường Hồ Chí Minh huyền thoại có một chứng tích lịch sử không quân hào hùng mang tên sân bay dã chiến Khe Gát. Sân bay Khe Gát là sân bay duy nhất trên đỉnh núi Trường Sơn lưu giữ nhiều chiến công hiển hách vang dội của bộ đội không quân Việt Nam, thu hút đông đảo du khách khám phá và tìm hiểu.

Trong cuộc chiến tranh ác liệt chống Mỹ cứu nước, Quảng Bình nằm trên tuyến đường huyết mạch chi viện cho chiến trường miền Nam. Đóng góp sức người, sức của cho toàn bộ chiến tuyến và là cầu nối quan trọng trọng việc vận chuyển vũ khí và lương thực. Chính vì điều đó, nơi đây trở thành địa điểm thường xuyên bị không quân và hải quân Mỹ đánh phá. Gây nhiều khó khăn trở ngại cho quân và dân ta.

Đứng trước tình hình hiện tại, năm 1968 Bộ Quốc phòng chủ trương xây dựng sân bay dã chiến mang mật danh B7 tại thôn Khe Gát, xã Xuân Trạch, huyện Bố Trạch nhằm tạo thế bất ngờ đối với địch. Sử dụng máy bay chiến đấu yểm trợ và bảo vệ cung đường Hồ Chí Minh, tuyến đường huyết mạch trên dãy Trường Sơn.

Tiểu đoàn 28 Công binh (nay là Trung đoàn 28 công binh không quân) được giao nhiệm vụ này. Bên cạnh đó còn có hàng trăm Thanh niên xung phong địa phương ngày đêm tích cực giúp đỡ bộ đội làm đường băng, dựng lá ngụy trang, đêm đêm gánh đất, mang đồ ăn thức uống ra công trường động viên bộ đội.

Nằm trên tuyến đường huyết mạch, công cuộc xây dưng sân bay của quân và dân ta gặp nhiều khó khăn, trở ngại. Bộ đội ta xây dựng ngày đêm với hàng ngàn khó khăn dưới làn bom ác liệt. Để đảm bảo bí mật và công trình được hoàn thành nhanh chóng. Đêm đến, quân và dân tập trung lực lượng thi công. Đến sáng lại ngụy trang bằng lá cây, làm đến đâu thu dọn hiện trường đến đó. Mặc dù khó khăn là vậy, nhưng với ý chí quyết tâm và đồng lòng quân và thanh niên xung phong đã hoàn thành công trình sau gần 1 năm với chiều dài 1.8km, rộng 50m và có đường dẫn máy bay vào hang trú ẩn.

Sân bay Khe Gát đã góp phần quan trọng trong trận chiến với không quân và hải quân Mỹ. Tạo ra nhiều chiến tích vẻ vang, đánh phá nhiều dàn pháo trên boong tàu Mỹ, khiến tàu Mỹ hư hỏng gây thiệt hại nặng nề. Tạo điều kiện cho cuộc tấn công của ta diễn ra thuận lợi. Nơi đây hiện tại còn lưu giữ những chứng tích quan trọng trong trận chiến, cùng tấm bia đá ghi lại những chứng tích lịch sử quan trọng tại sân bay dã chiến Khe Gát.

Trải qua nhiều thăng trầm chiến tranh ác liệt, sân bay Khe Gát hiện không còn giữ được nguyên vẹn ban đầu. Đây được xem là di tích lịch sử đặc biệt trong hệ thống lịch thống di tích lịch sử đường Hồ Chí Minh được lưu giữ. Là địa danh vẻ vang hào hùng dân tộc người dân cần biết đến. Nếu có dịp đến Quảng Bình, đi trên con đường Hồ Chí Minh huyền thoại đừng quên ghé thăm điểm di tích lịch sử này nhé.